Het hier en nu, is alles wat we hebben. De dag van morgen is een groot mysterie en gisteren vormt vandaag in het beste geval nog slechts een herinnering. We leven in het nu-tijdperk.
Wie op de radio veel provinciegenoten hoort praten, zal het woord vernuwing vaker hebben gehoord. Zij bedoelen vernieuwing, maar zeggen vernuwing. Het zou overdreven zijn te stellen dat ik me aan onze schijnbare collectieve spraakafwijking kapot erger − temeer daar mijn eigen uitspraak ook nogal iets te wensen overlaat. Maar het valt me wel op dat veel Limburgers het al of niet onbedoeld vaak hebben over een fenomeen dat ik in de geest van ons huidig tijdgewricht interessant vind.
Vernuwen heeft veel te maken met de fonetische broer: verruwen.
Ik kom daar dadelijk op terug. Vernuwen betreft − en nu interpreteer ik met een beste borrel in mijn hand − het verschijnsel dat we het nu telkens willen kunnen oproepen. Met een I-Phone even een filmpje mailen, een tweet sturen, skypen. We zijn vrijwel elke dag bezig ons hier en nu te delen met anderen, veelal wildvreemden.
Begrijp me goed; ook ik ben een vernuwer. Toch vraag ik me af waar die collectieve vernuwingsdrang vandaan komt. Vinden we onszelf zo belangrijk dat we Jan en alleman moeten laten weten waar wij nu druk mee zijn, in welke worst wij nu bijten en wie met wie nu weer vreemdgaat?
Sprak Andy Warhol nog over het fenomeen dat ieder mens vijftien minuten van faam toekomt, tegenwoordig nemen we hier geen genoegen mee. Ik word op vrijwel elk onzalig moment van de dag geconfronteerd met de vernuwingsdrift van gewezen soapsterren, onfatsoenlijke huisvrouwen, burgemeesters of een of andere lanterfant. Wie niet vernuwt, bestaat niet.
Het primaat van het nu, maakt mij al gauw tot een saaie anekdoten-oom of een zeurpiet die graag uitweidt over de good old days. Tegenwoordig moet alles kort. Liefst in minder dan 140 tekens. Dat de nuance erbij inschiet, nemen we net zo op de koop toe als het gegeven dat retorische kwaliteiten behoren tot een polygoon tijdperk. Wie iets zegt, zegge het kort. Op een lange omhaal aan woorden staat de straf niet te worden gehoord. De schreeuwers van korte frasen merken we op. De spreekkoren in voetbalstadions krijgen aandacht. Wie een lang verhaal kort maakt, trekt aan het langste eind.
Als je een film of een serie uit de jaren zeventig of tachtig terugziet, zal het opvallen hoe traag er destijds werd gespeeld. Horst Tappert keek me met zijn indringende door wallen gestutte ogen naar mijn gevoel minutenlang aan voordat hij de conclusie trok: ‘Mord!’ De weg naar Hamelen leek een reis zonder eind.
De uitgesponnen scènes uit films van Visconti duren eindeloos. Maar wat was het mooi! Je kreeg de gelegenheid om te kijken en je kon iets zien. De actie zat verscholen in een subtiel spel waarin de vernuwing net even geen rol opeiste. De tijd mocht heerlijk verglijden. Het gaat er ruw aan toe tijdens de vernuwing.
Wie volzinnen slaakt of aangeeft geen korte antwoorden te kunnen geven, wordt nooit uitgenodigd bij De wereld draait door. Wie beseft dat de wereld complex is, zal niet gauw zijn toevlucht nemen tot het debiteren van zijn levensfilosofie in 140 tekens. Wie echt wat weet, die zwijgt op twitter.
Ik heb zelf ook een twitteraccount. En ook mij zijn daar al meerdere stupiditeiten en banaliteiten ontvallen. En natuurlijk bestaan er ook goede redenen om mee te doen aan de vernuwende ratrace. Men kan producten onder de aandacht brengen of een goede reportage aanprijzen. En men kan het medium ook gebruiken om eens even heerlijk digitaal te ouwehoeren; niks mis mee. Maar waar ik moeite mee heb, dat zijn de vernuwers die mij koste wat kost willen laten weten welke grensverleggende visie zij erop nahouden. En me willen laten zien hoe spannend hun miserabele leven in de marge eigenlijk is door me hun getatoeëerde genitaliën op twitter of facebook te tonen.
Ik ben een bewonderaar van de digitale revolutie, begrijp me niet verkeerd. Het heeft recentelijk nog zijn nut bewezen in de Arabische Lente. En ook los daarvan zijn de mogelijkheden boeiend. Ik tel mijn digitale vrienden op LinkedIn en prijs me gelukkig als populaire vent. Ik ken mensen die hun partner vonden op het wereldwijde web. Ook niets mis mee. Maar ik word moe van de verheerlijking van het hier en nu. Ik word ziek van de digitale profeten en wikipedia specialisten die me hun nu willen opdringen. Twitter minder en ga naar de kroeg. Daar ontmoet je mensen van vlees en bloed. Daar worden ideeën uitgewisseld, ook al spreekt menigeen al gauw met dikke tong. Maar er wordt tenminste gesproken en wel met meer dan 140 tekens.
Dat noem ik nog eens vernuwen!
